De authentieke gemeenschap: microfinanciering

In dit filmpje spreekt Muhammad Yunus, Nobelprijswinnaar, oprichter van de Grameen bank en godfather van de microfinanciering over het mogelijk effect van de financiële crisis op het toekennen van microkrediet. Hij voorspelt dat het effect van de crisis miniem zal zijn omdat microfinanciering weinig linken heeft met de reële economie. Yunus stelt dat het onwaarschijnlijk is dat rommelkredieten die mee hebben geleid tot het ontstaan van de financiële crisis ook een effect zullen hebben op microfinanciering. Hij beargumenteert dit omwille van de zeer concrete manier waarop men kredieten verleent. Bijvoorbeeld: men leent geld aan een arme vrouw in Bangladesh. Zij koopt hiermee een koe en verkoopt de melk zodat zij op termijn haar lening kan terugbetalen en haar inkomen op permanente wijze gestegen is door de verkoop van de melk. Verder benadrukt hij wel dat wanneer de economie vertraagt de armen het zwaarst getroffen worden. Yunus duidt er echter op dat deze effecten van buitenaf komen en niets van doen hebben met microfinanciering zelf.

Jean Swahlen, president van het World Microfinance Forum Geneva, deelt in het optimisme van Yunus en stelt dat microfinanciering in deze moeilijke tijden zijn veerkracht toont. (1)

Voor meer duiding bij de mening van Muhammad Yunus over de gevolgen van de financiële crisis zou ik willen verwijzen naar volgend interview uit Der Spiegel: http://www.spiegel.de/international/business/0,1518,583366,00.html

Kahn en Jansson van de Inter-American development stelden al voor de doorbraak van de financiële crisis dat microfinanciering bestand is tegen economische recessie. Zij wijzen in dit verband ondermeer op de sterke band die er bestaat tussen de ontlener en zijn cliënten. (4)

Ook David Roodman, onderzoeker aan het Centre for Global Development, blijft positief. Hij stelt dat een groot deel van het geld dat microfinancieringsorganisaties ontvangen van liefdadigheidsorganisaties afkomstig is en hij gelooft dat deze geldstroom niet plots zal stoppen, omdat hij ervan uitgaat dat deze organisaties vaak bereid zijn om risico’s te nemen, in het belang van de zaak. (6)

Tenslotte zou ik nog willen verwijzen naar een interessant interview in Time Magazine met Mary Ellen Iskenderian, CEO van Women’s World banking met betrekking tot de financiële crisis en microfinanciering in het algemeen. Zie http://www.time.com/time/business/article/0,8599,1863443,00.html

In het volgende filmpje wordt duidelijk dat niet iedereen even optimistisch is.

Vooreerst zou ik er op willen duiden dat het eerste deel van dit filmpje handelt over microfinanciering in New York en dus niet in de derde wereld. De makers van deze video stellen echter dat het effect van de economische crisis overal voelbaar is. Maritza Polanko, een gebruikster van microkrediet, vertelt in het eerste deel van het filmpje dat de herfinanciering van haar lening werd stopgezet door Accion, een internationale microfinancieringsorganisatie. Een woordvoerster van Accion verdedigt dit vanuit de stelling dat haar organisatie krediet verleent met de grootste voorzichtigheid om te voorkomen dat cliënten schulden maken. Zij vult aan dat Accion een non-profit organisatie is die zowel afhankelijk is van liefdadigheidsgiften, als van leningen van commerciële banken. Accion heeft als gevolg van de financiële crisis haar fondsen zien dalen met 15%.

Rupert Scofield, directeur van FINCA international, stelt dat de MFI’s twee mogelijkheden hebben wanneer zij hun fondsen zien dalen. Enerzijds kunnen zij deze daling absorberen en de leningen aan de meest risicovolle cliënten stopzetten. Anderzijds kunnen zij de interestvoeten verhogen. De boodschap van de video is niet over de hele lijn negatief. Men wijst erop dat in deze crisis mensen hun geld terugtrekken uit de grote banken en investeren in MFI’s. Vanuit de overtuiging dat dit een minder risicovolle investering is aangezien de terugbetalinggraad bij microfinanciering doorgaans erg hoog ligt.

Op de Indische nieuwssite silfy.com stelt men een daling vast van de fondsen van MFI’s. Vele MFI’s met optimistische groeiplannen moeten de verdere expansie uitstellen als gevolg van de financiële crisis. Ook hier is men niet uitsluitend pessimistisch en stelt men dat investeerders die hun portefeuille willen diversifiëren MFI’s zullen ontdekken als een alternatief voor de gesofisticeerde financiële producten die de crisis mede veroorzaakt hebben. (3)

Mijn mening is dat het van teveel optimisme getuigt om ervan uit te gaan dat de financiële crisis geen effect zal hebben op de MFI’s. Op verschillende plaatsen in de wereld zagen MFI’s immers hun fondsen dalen als direct gevolg van de crisis. Ik ondersteun de mening dat deze crisis een kans kan zijn om investeerders te laten kennismaken met MFI’s, en dit vooral als een manier om hun portefeuille te diversifiëren. Grote winsten zullen hierbij niet gehaald worden maar MFI’s hebben wel het voordeel van een weinig risicovolle investering aangezien de terugbetalinggraad van de cliënten doorgaans zeer hoog ligt. Het beperkt houden van de risico’s kan in deze crisistijd een doorslaggevende factor zijn.

Onlangs is er een virtuele conferentie gehouden over dit onderwerp door de Consultive Group to Assist the Poor CGAP, een onafhankelijke adviesorganisatie over microfinanciering http://www.cgap.org/p/site/c/template.rc/1.26.4301

Wat denken jullie dat het effect van de financiële crisis op MFI’s kan zijn?

Door Thomas Van Winckel

Bronnen:

(1) AFP. Microfinance unscathed by financial crisis: Yunus. 02/10/2008. Geraadpleegd op 15/12/2008 op http://muhammadyunus.org/content/view/164/128/lang,en/

(2) Caplan, J. Microfinance still hums despite financial crisis. 03/12/2008. Geraadpleegd op 15/12/2008 op http://www.time.com/time/business/article/0,8599,1863443,00.html

(3) Dharamsi, K. Global credit crunch affects microfinance. 24/09/2008. Geraadpleegd op 15/12/2008 op http://sify.com/finance/fullstory.php?id=14764915

(4) Kahn, B. & Jannson, T. Tough enough: microfinance defies recession. 27/12/2008. Geraadpleegd op 15/12/2008 op http://www.iadb.org/news/detail.cfm?language=English&id=4335

(5) Kazim, H. Captial has degenerated to a casino. Der Spiegel, 10/10/2008. Geraadpleegd op 15/12/2008 op http://www.spiegel.de/international/business/0,1518,583366,00.html

(6) Roodman, D. Microfinance likely to weather the storm. 22/09/2008. Geraadpleegd op 15/12/2008 op http://blogs.cgdev.org/globaldevelopment/2008/09/microfinance_likely_to_weather.php

(7) Terrafina. Vraag en Antwoord. Geraadpleegd op 15/12/2008 op http://www.terrafina.nl/en/index.phtml?p=Vraag+en+antwoord